Дарко Алексовски: Пејзажи на восхитот

Пејзажи на восхитот е самостојна изложба на уметникот Дарко Алексовски, еден од тројцата наградени автори за „Најуспешен автор и дело“ на 13. Меѓународно биенале на млади уметници (2021). Наградата подразбира реализација на самостоен проект во Музејот на современата уметност – Скопје.

Изјава од  авторот

Пејзажи на восхитот^[1] е наративен и истражувачки уметнички проект составен од три засебни целини, кои меѓусебно наративно и формално се надополнуваат. Проектот е надоврзување на моите тековни уметнички интереси именувани како Места за мечтаење, и тргнува од чувствата на заљубеност во конкретни места и патувањето како метод за вчудовидување од секојдневниот живот, кои ги третира како утописки предлози за „надминување на ограничувањата на една отуѓувачка присутност [што] ни овозможува да видиме едно поинакво време и место.“^[2] Пејзажи на восхитот е комплексен приказ за барањето и лутањето низ секојдневието, емоционалните процеси на заљубувањето и невозвратената љубов, како и постојаниот копнеж по нови неостварени начини на сеќавање.

Трите сегменти од кои е составен целиот проект се: Мал прирачник за мечтаење (A Small Handbook for Daydreaming) – тековна серија самостојно издадени уметнички зинови; Сцени од секојдневниот живот што постојано се одвиткуваат (Constantly Unfolding Scenes from Everyday Life) – серија дела кои се занимаваат со фрагментираноста и ефемерноста на пејзажите на секојдневието; и Хоризонт што не може да се види, но може да се замисли (A Horizon Which Cannot Be Seen, but Can Be Imagined) – серија колажи проектирани на аналоген проектор кои се занимаваат со сеќавања поврзани со хоризонтот како место кое е крајно недостижно. Делата во сите три сегменти се предлози за повеќеслојно прикажување на делови од мојата имагинација и нивната релација со стварноста во која се случуваат. Во таа смисла, предложените серии дела во различни медиуми, како и специфичното контекстуално поставување во музејскиот простор, приспособен за нивното исчитување, се формираат на пресекот помеѓу визуелните уметности и пишаната нарација како наративно средство.

^[1] Пејзажи на зачуденоста (eng. landscapes of astonishment) е термин преземен од воведот на Cruising Utopia: The Then and There of Queer Futurity што Хозе Муњоз го користи за да ја контекстуализира поезијата на Френк О’Хера.

^[2] Muñoz, José Esteban (2009) Cruising Utopia: The Then and There of Queer Futurity. New York and London: New York University Press.

Овој проект е комплексен приказ за барањето и лутањето низ секојдневието, емоционалните процеси на вљубување и невозвратена љубов, како и постојаниот копнеж по нови неостварени начини на сеќавање.

Изложбата ја курираат: Ива Димовски, Владимир Јанчевски и Благоја Варошанец.

„Во овој циклус од цртежи, авторот создава еден топол и поетско – лирски амбиент, инспирирајќи се од секојдневните теми. Станува збор за внатрешно чувствување и откривање, а тоа визуелно го гради во еден систем на квадрати. Имагинарната игра на реални предмети и секојдневни складни форми, кои со своите взаемни односи и контрасти чинат еден одделен свет во рамките на композицијата на цртежот и целата инсталација“, вели Ива Димовски.

На неа се надоврзува и кураторот Владимир Јанчевски, кој смета дека делата од оваа изложба на Алексовски, отвораат можност за повеќенасочно и подлабоко исчитување на релацијата меѓу имагинацијата на уметникот и стварноста во која таа се реализира.

„Преку употреба на различни медиуми во поставката, која е контестуализирана и адаптирана за конкретниот изложбен простор на МСУ-Скопје, авторот овозможува исчитување и на засебните дела и на целината, кои што се позиционирани на граничните точки на визуелното и наративното, укажувајќи на специфичниот комплементарен однос на сликата и текстот“, вели Јанчевски.

Останатите двајца наградени автори од 13. Меѓународно биенале на млади уметници, Наташа Неделкова и Дритон Селмани, исто така ќе се претстават со самостојни поставки во МСУ – Скопје во текот на оваа година. Наташа Неделкова ќе има самостојна изложба на 07 мај, а Дритон Селмани ќе се престави со свои дела во месец ноември.

Со оваа награда, која подразбира реализација на самостоен проект, Музејот на современата уметност – Скопје, како одговорна институција, покажува грижа и отвора можности за надоаѓачките генерации македонски уметници, и со самото тоа има за цел да ги стимулира младите артисти да создаваат дела, кои добиваат шанса да ги покажат пред пошироката јавност.